Gevolgen van gegaslight worden
In een vorige bijdrage kon je meer lezen over het fenomeen “gaslighting” en wat deze (soms zelfs subtiele) vorm van emotionele manipulatie met jou als slachtoffer, kan doen.
Onderstaande aanwijzingen zijn signalen die erop wijzen dat jij (of een geliefd persoon) in een ongezonde relatie of contact verwikkeld zitten. En dat deze situatie ernstige gevolgen kan hebben voor de geestelijke gezondheid van de persoon die gegaslight wordt.
Verder vind je hier tips over hoe je te gedragen indien jijzelf te maken krijgt met gaslighten.
Dit kan gaslighten (onder andere) met je doen als jij er het slachtoffer van bent
Aan gaslighting worden blootgesteld, kan angst, depressie en andere geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken, waaronder verslaving en zelfmoordgedachten. Daarom is het belangrijk om tijdig te herkennen of je inderdaad het slachtoffer bent van gaslighting. Vraag je bij twijfel af of volgende uitspraken waar zijn voor jou:
- Je twijfelt aan je gevoelens en aan de realiteit: Je probeert jezelf ervan te overtuigen dat je toch niet eens zo slecht behandeld wordt en dat je inderdaad te gevoelig bent.
- Je twijfelt aan je oordeel en waarnemingen: je bent bang om die uit te spreken of je emoties te uiten. Je hebt geleerd dat jij je na het delen van je mening (meestal met de dader) uiteindelijk slechter gaat voelen. Dus, in plaats daarvan zwijg je liever.
- Je voelt je kwetsbaar en onzeker: Je hebt vaak het gevoel dat je “op eieren loopt” bij je partner, vriend of familielid. Je voelt ook hoe je op scherp staat en je eigenwaarde kwijt raakt.
- Je voelt je alleen en machteloos, ervan overtuigd als je bent dat iedereen om je heen denkt dat je ‘vreemd’, ‘gek’ of ‘instabiel’ bent, net zoals de persoon die jou gaslight, beweert. Hierdoor voel jij je beklemd, gevangen en geïsoleerd.
- Je voelt je zwak en passief, terwijl je voorheen sterker en assertiever was.
- Je bent in de war: het gedrag en de uitspraken van de dader brengen je in de war, bijna alsof hij/zij een soort Dr. Jekyll en Mr. Hyde is.
- Je maakt je zorgen dat je te gevoelig bent: de dader minimaliseert zijn of haar kwetsend gedrag of woorden door te zeggen: “Ik maakte maar een grapje” of ” wat ben jij snel op je tenen getrapt, zeg” of “ je kijkt alsof je het in je broek gedaan hebt”.
- Je hebt vaak een gevoel van naderend onheil. Je hebt het gevoel dat er iets vreselijks staat te gebeuren als je in de buurt van deze persoon bent. Dit kan inhouden dat jij je bedreigd en in vluchtmodus bevindt zonder te weten waarom.
- Je voelt je ontoereikend: je hebt het gevoel dat je nooit ‘goed genoeg’ bent. Je probeert te voldoen aan de verwachtingen en eisen van de dader, zelfs als die eisen onredelijk zijn.
- Je vraagt je af wat er met je aan de hand is: Je vraagt je af of er iets fundamenteel mis met je is. Met andere woorden, je maakt je zorgen dat je mentaal niet in orde bent.
- Je vindt het moeilijk om beslissingen te nemen omdat jij jezelf wantrouwt. Je laat dus liever je partner, vriend of familielid (= de dader) beslissingen voor je nemen in plaats van dat zelf te doen.
Als jij meerdere van bovenstaande gevolgen van gaslighting in jezelf of een geliefde herkent, is het belangrijk om meteen professionele hulp te zoeken. Als je er niets aan doet, kan gaslighting een aanzienlijke tol eisen van iemands zelfrespect en algeheel geestelijk evenwicht.
Ben jij een slachtoffer van gaslighting? Dit kan jij er zelf tegen doen!
Als je in een relatie last hebt van gaslighting, zijn er enkele stappen die je kunt ondernemen om jezelf te beschermen. Dingen die je zou kunnen doen zijn onder meer:
Beëindig de relatie: dit is een moeilijke, jawel. Maar vrijwel altijd blijkt het definitief beëindigen van deze ongezonde relatie (of het dito contact) met iemand die jou herhaaldelijk gaslight, de meest effectieve manier om het misbruik te beëindigen.
Neem afstand van de dader. Indien de relatie niet kan beëindigd worden, kan je voor een poos of veel langer, afstand nemen van de dader. Daarmee kan je tegelijk ook wat afstand nemen van de intense emoties die gaslighting kan oproepen. Fysiek afstand nemen is veruit het beste. Nog beter is het als je dit kan combineren met ontspanningsoefeningen. Denk hierbij aan het beoefenen van de diepe ademhaling of aan technieken om sterker met beide voeten op de grond te staan.
Verzamel en bewaar bewijzen. 1) om de leugens en het bedrog te kunnen bewijzen aan de dader en aan anderen en 2) voor jezelf. Op die manier kan je niet meer twijfelen aan jezelf. Bewijzen verzamelen en bewaren kan op volgende manieren: een dagboek bijhouden, eventuele e-mails bijhouden en belastende voicemail berichten of geluidsopnames bewaren. Dit alles kan je helpen beseffen dat je niet moet twijfelen aan jezelf en aan wat er gebeurd is.
Probeer grenzen te stellen en je eraan te houden. Grenzen aangeven vertelt de ander wat je bereid bent te accepteren in een relatie. Maak duidelijk dat je de ander niet toestaat om acties te ondernemen zoals liegen, je vernederen of het ontkennen en/of bagatelliseren van wat jij te zeggen hebt.
Zoek steun om de zaak objectief te kunnen bekijken. Praat daartoe met een vriend/vriendin of familielid over wat je doormaakt. De zienswijze en de mening van een ander, kunnen helpen om de situatie voor jou duidelijker te maken.
Doe beroep op professionals uit de geestelijke gezondheidszorg. Als je vermoedt of er zeker van bent dat je last hebt van gaslighting, kan het ook nuttig zijn om met een professional in de geestelijke gezondheidszorg te praten. Die kan je helpen om de toestand helder te krijgen en om passende strategieën te ontwikkelen die jou kunnen helpen om met het betreffend gedrag om te gaan.
