Net als Pinokkio liegen we er allemaal duchtig op los. Jij niet? Dat denk je maar. Want zelfs een eerlijk mens zou minstens twee leugens per dag plegen. Jawel. Dat werd bewezen aan de hand van onderzoeken. Wie zonder zonde is, werpe hier de eerste steen, daar we dus blijkbaar met zijn allen in min of meerdere mate liegen. Liegen varieert immers van het gekende vederlichte leugentje om bestwil tot zwaar en destructief bedrog. Ook de waarheid berekend verzwijgen, is een vorm van liegen of bedriegen. Heb jij je al eens in het datinggebeuren gewaagd? Dan merk je al snel dat liegen hier schering en inslag is. Net als in relaties overigens, maar lees even verder…
Waarom we liegen
Meestal omdat we er beter van worden. Zo eenvoudig is het. Omdat liegen ons op een of andere manier voordeel oplevert. Dat kunnen kleine voordelen zijn of fikse voordelen die ons aanzienlijk verder brengen in het leven. Die voordelen veranderen volgens leeftijd en geslacht. Want we leren al op jonge leeftijd liegen. Zo zullen kinderen en jongeren vooral liegen om straf te ontlopen of om aanvaard te worden door leeftijdsgenoten. Later gaan we liegen om (meer) indruk te maken op anderen of om hen gunstiger te stemmen.
Maar we kunnen ook liegen om ons vel te redden, anderen te behoeden voor de pijnlijke waarheid of omdat we de moed missen om hen te kwetsen. Mannen liegen vaker over hun bekwaamheden, opleiding, inkomen en job. Vrouwen liegen dan weer vaker over hun leeftijd en gewicht.
Zo liegen we
Soms klinkt een leugen als een leugen en soms klinkt een leugen als de zuivere waarheid, afhankelijk van wie haar vertelt. Want zoals altijd en overal in het leven, heeft de een er meer talent voor dan de ander. Deskundig liegen vereist immers een prima gedoseerde mix van fantasie, acteertalent en een verdomd goed geheugen. Want de leugenaar moet altijd onthouden welke leugen precies hij of zij aan een bepaald iemand opgedist heeft. Geoefende liegbeesten liegen er vlotjes op los zonder schaamte of beperking. En vaak wordt een leugen ook prima verpakt. Want vleierijen bijvoorbeeld, blijken altijd halve waarheden en dus ook leugens te zijn. Vleien wordt continu gebruikt omdat deze techniek contacten makkelijker en vaak vruchtbaarder maakt. Ook mensen die in staat zijn om zaken diplomatisch aan te pakken, vertonen eveneens de neiging om met de waarheid te schipperen. Wat wis en zeker ook een vorm van liegen is.
Hoewel liegen maatschappelijk aanvaard is en duidelijk loont, kijken velen er met gemengde gevoelens tegenaan. Daarvan getuigen volgende gezegden:
• Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel.
• Eerlijk duur het langst. (om rijk te worden)
• Leugens zijn alledaagse kost, de waarheid is een feestmaal.
Hoe je een leugenaar herkent
Een leugenaar herkennen, blijft een moeilijke zaak. Want uit onderzoek bleek dat ervaren leugenaars maar moeilijk kunnen ontmaskerd worden. Het lukte de onderzoekers immers maar in de helft van de gevallen om hen te betrappen. De mindere goden daarentegen liepen onverbiddelijk tegen de lamp.
Deze tips kunnen je misschien helpen om een leugenaar te herkennen:
• Ben je er bijna zeker van dat iemand liegt en wil je daar de ultieme bevestiging van krijgen? Verander dan plotseling van onderwerp. Wie liegt, focust zich op de leugen en zal door de ommezwaai even het noorden kwijt raken om daarna zo snel mogelijk terug naar de leugen te gaan. Een beetje zoals daders geneigd zijn terug te keren naar de plaats van het delict.
• Leugenaars raken sneller en vaker hun gezicht, keel en mond aan.
• Leugenaars creëren indien mogelijk, afstand tussen henzelf en de gesprekspartner. Bijvoorbeeld door iets tussen hen in te plaatsen (drank, eten, gsm, dossier, asbak, enz.). Of door regelmatig hun blik, hoofd of lichaam af te wenden van de gesprekspartner.
• Leugenaars vervallen vaak in uitersten. Ofwel praten ze teveel om je toch maar te overtuigen van hun waarheid, ofwel vertellen ze zo weinig mogelijk om niet door de mand te vallen. Dat sluit aan bij het soort mensen dat zo weinig mogelijk praat omdat ze zoveel te verbergen hebben.
• Leugenaars praten minder enthousiast en met minder emotie dan iemand die de waarheid vertelt. Hun stem klinkt dus meestal ook vlakker.
Hierbij aansluitend: Ventie
